Od 1952 roku Instytut stanowi zaplecze naukowo-badawcze polskiego transportu samochodowego, wspierając jego rozwój i unowocześnianie. W chwili obecnej Instytut zatrudnia wielu wybitnych specjalistów, w tym liczne grono ekspertów cenionych w organizacjach międzynarodowych. Wielu spośród nich posiada stopnie doktora i profesora. Reprezentują oni zarówno dziedziny techniczne, jak i humanistyczne. Zapewnia to gwarancję wszechstronnego, a równocześnie wnikliwego badania wszelkich aspektów bezpieczeństwa ruchu drogowego i ekologii.
Pracownie i laboratoria Instytutu wyposażone są w precyzyjne urządzenia, unikalne w tej części Europy. Instytut posiada osiem certyfikowanych zakładów, których akredytacje zostały wydane przez Polskie Centrum Akredytacji oraz trzy laboratoria badawcze posiadające akredytację OiB MSWiA.
Najistotniejszymi zadaniami pracy Instytutu są:
- ogólna poprawa funkcjonowania i organizacji transportu samochodowego,
- ograniczenie szkodliwości skutków rozwoju transportu samochodowego i ruchu drogowego pod kątem bezpieczeństwa drogowego oraz ochrony środowiska naturalnego,
- opracowywanie nowych rozwiązań materiałowych dla przemysłu motoryzacyjnego, włącznie z udoskonalaniem materiałów eksploatacyjnych takich jak oleje, ciecze chłodzące, itd.
Zakłady badawcze:
- Zakład Badań Ekonomicznych
- Centrum Zarządzania i Telematyki Transportu
- Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
- Zakład Psychologii Transportu Drogowego
- Centrum Badań Materiałowych
- Zakład Homologacji i Badań Pojazdów
- Zakład Procesów Diagnostyczno-Obsługowych
- Centrum Ochrony Środowiska
- Zakład Oświetlenia i Wyposażenia Elektrycznego Pojazdów